Apel do prezesa IPN dotyczący prawdy o sprawie śmierci Piotra Majchrzaka


Do dr Łukasza Kamińskiego, 
Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej

Historia PRL obfitowała w wydarzenia tragiczne. Wielu Polaków poniosło śmierć z powodów politycznych, wielu z nich do dzisiaj nie doczekało się upamiętnienia i przywrócenia  ich pamięci. Tymczasem zamiast poświęcić uwagę wyłącznie tamtym bohaterom, IPN w Poznaniu angażuje się w działania służące podtrzymaniu pogłosek dotyczących śmierci Piotra Majchrzaka. Dzieje się tak, chociaż nie ma żadnych faktycznych podstaw do twierdzenia, że padł on ofiarą zbrodni komunistycznej.

Piotr Majchrzak nie zmarł w wyniku pobicia podczas manifestacji w miesięcznicę stanu wojennego – chociaż tak podawano w podziemiu. Pobito go pod nocnym lokalem, gdzie doszło do bijatyki pijanych mężczyzn, a w dniu tym nie odbywała się żadna manifestacja. Chłopak nie miał na ciele charakterystycznych śladów pobicia pałkami – miał jedna ranę tłuczoną głowy, która zdaniem biegłych z lat 90. mogła powstać w wyniku upadku oraz trzy rany kłute twarzy, w tym jedną głęboką, która z powodu wewnętrznego krwotoku mogła wywołać gwałtowny upadek.

Co więcej, przez długi czas mylono sprawę Piotra Majchrzaka z faktycznym śmiertelnym, udokumentowanym pobiciem przez ZOMO Wojciecha Cieślewicza. To tragiczne zdarzenie miało miejsce w dniu manifestacji rocznicowej trzy miesiące wcześniej na tej samej ulicy (na innym jej odcinku).

Wersja o politycznych powodach śmierci Piotra Majchrzaka nie znajduje żadnego dokumentacyjnego potwierdzenia, jest oparta na pogłoskach oraz relacji jednej osoby z grona rodzinnego, która nie była świadkiem wydarzenia. Wersji tej przeczą liczne dokumenty, zeznania świadków oraz prawomocne orzeczenia instytucji prokuratorskich oraz sądowych, w tym Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu przy IPN.

Bezpodstawnie szermuje się twierdzeniem, że Piotr Majchrzak był na liście Komisji Rokity więc musiał być ofiarą polityczną. Nie bierze się już jednak pod uwagę, że w 1991 roku komisja ta poleciła zbadać śmierć Piotra Majchrzaka nie dlatego, że uznała, że został on śmiertelnie pobity przez funkcjonariuszy ZOMO. Przeciwnie stwierdziła ona, że prokurator i funkcjonariusze ZOMO chronili rzeczywistego sprawcę pobicia – uczestnika bójki pod nocnym lokalem. Komisja Rokity zalecała z tego powodu ukaranie funkcjonariuszy oraz prokuratora. Co bardzo ważne, opinia Komisji Rokity była w pełni zbieżna z stanowiskiem rodziny Piotra Majchrzaka z lat 80. Wskazywała ona wtedy na kryminalne (a nie polityczne) tło pobicia i domagała się pociągnięcia do odpowiedzialności karnej uczestnika bójki – dowodami tego są pisma procesowe rodziny i jej pełnomocnika z lat 80.

Pragnę zauważyć, że właśnie z powyższych względów, aby nie sprzeciwić się powszechnie przyjętej w Poznaniu wersji opartej na pogłoskach:

  • od czasu odzyskania przez Polskę niepodległości nie powstała  żadna monograficzna publikacja historyczna poświęcona sprawie Piotra Majchrzaka,
  • od czasu powstania IPN pracownicy Instytutu nie przygotowali na temat sprawy Piotra Majchrzaka nawet jednego artykułu o charakterze naukowym,
  • sprawa Piotra Majchrzaka była przedstawiana w publikacjach IPN jedynie w formie epizodycznej i zasadniczo w oparciu o powtarzane pogłoski.

W związku z powyższym apeluję do Pana o:

  1. podjęcie opartych na dokumentacji zgromadzonej na przestrzeni lat 1982-2013 badań historycznych dotyczących okoliczności śmierci Piotra Majchrzaka,
  2. przygotowanie w oparciu o takie badania publikacji historycznej na temat sprawy śmierci Piotra Majchrzaka,
  3. przedstawienie wyników tych badań w formie konferencji naukowej, prasowej lub innego wydarzenia o charakterze publicznym,
  4. do czasu przeprowadzenia takich badań wstrzymanie angażowania się przez IPN jako instytucję we wszelkie wydarzenia (np. rocznice) przedstawiające niczym nie potwierdzone okoliczności śmierci Piotra Majchrzaka,
  5. do czasu przeprowadzenia takich badań nie podejmowanie przez IPN dystrybucji/prezentacji filmów „Pod opieką operacyjną”, „Nieznani sprawcy” czy innych materiałów o podobnej wymowie nie opartych na faktach
    i dokumentach.

Proszę o poinformowane mnie, czy IPN podejmie działania w celu zbadania faktów i przedstawienia prawdy historycznej na temat śmierci Piotra Majchrzaka.

Ze względu na wagę sprawy apel przedstawiam do wiadomości publicznej

Krzysztof M. Kaźmierczak

apel d IPN